Himba xalqı Namibiyanın şimalında, əsasən Kunene bölgəsində (keçmiş Kaokoland) yaşayan yarı-köçəri bir etnik qrupdur. Onlar maldarlıqla məşğuldurlar və ənənəvi həyat tərzlərini qoruyan azsaylı Afrika xalqlarından biridir.
1. Tarixi və Mənşəyi
- Himba xalqı Herero xalqının bir qoludur və 16-17-ci əsrlərdə Anqoladan Namibiyaya köç etdikləri düşünülür.
- 19-cu əsrdə Avropa müstəmləkəçiliyi və quraqlıq səbəbindən çətinliklər yaşasalar da, köçəri həyat tərzlərini qoruyublar.
2. Həyat Tərzi və İqtisadiyyat
- Maldarlıq: Onlar əsasən qaramal və keçi saxlayırlar. İnəklər sosial statusun göstəricisi sayılır.
- Əkinçilik: Çox az olsa da, qarğıdalı və darı yetişdirirlər.
- Qadınların əsas vəzifələri: Su daşımaq, yemək bişirmək, uşaq böyütmək və ev təsərrüfatı ilə məşğul olmaqdır.
- Kişilər isə heyvanları otarır və icmanın təhlükəsizliyini təmin edirlər.
3. Geyim və Bədən Bəzəkləri
Himba xalqının ən tanınan xüsusiyyətlərindən biri onların unikal bədən bəzəkləri və geyimləridir.
- Qadınlar üstlərini örtmürlər və bədənlərinə otjize adlı qırmızı rəngli gil və yağ qarışığı sürtürlər.
- Bu qarışıq günəşdən, həşəratlardan və dəriyə qulluq üçün istifadə olunur.
- Onların saçları da gil və heyvan yağı qarışığı ilə bəzədilir və xüsusi hörüklərlə düzəldilir.
- Kişilər isə daha sadə geyinir, lakin ənənəvi baş geyimləri və dəridən hazırlanmış paltarlar geyinirlər.
4. Cəmiyyət və Ailə Strukturu
- Himba xalqı patriarxal bir cəmiyyətə malikdir, yəni ailə və tayfa liderləri kişilər olur.
- Çoxarvadlılıq yayılmışdır, bir kişi bir neçə qadınla evlənə bilər.
- Uşaqlar əsasən analarının təsiri altında böyüyür, amma ailə strukturu geniş nəsil qrupları ilə idarə edilir.
- Himba xalqı klan sistemi ilə yaşayır və hər kəsin bir tayfa və ya klanı var.
5. Dini İnanclar və Mərasimlər
- Himba xalqı animist inanclara malikdir, yəni onlar təbiətdəki ruhlara və əcdadların ruhlarına inanırlar.
- “Müqəddəs Ocaq” (Okuruwo):
- Himba ailələri ocağa müqəddəs bir yer kimi yanaşırlar və ruhlarla əlaqə yaratmaq üçün istifadə edirlər.
- Şamanlar və Kahinlər icmanın ruhani liderləridir və xəstəliklərə qarşı müalicələr tətbiq edirlər.
6. Himba Qadınlarının Gözəllik Standartları
- Qırmızı gil ilə örtülmüş dəri və xüsusi saç düzümü gözəllik simvolu sayılır.
- Bəzi qadınlar böyük boyunbağılar və bilərziklər taxır.
- Saç düzümü onların yaşını, ailə vəziyyətini və sosial statusunu əks etdirir.
7. Müasir Dövrdə Himba Xalqı
- Turizm: Himba xalqının unikal mədəniyyəti turistləri cəlb edir və bu, onların iqtisadiyyatına müsbət və mənfi təsirlər göstərir.
- Müasirlik təsiri: Şəhərlərə yaxın yaşayan bəzi Himba gəncləri müasir həyat tərzinə uyğunlaşmağa başlayıb.
- Torpaq hüquqları: Maldarlıqla məşğul olduqları üçün torpaq və su ehtiyatları onlar üçün kritik əhəmiyyət daşıyır, lakin dövlət və şirkətlərin layihələri onlara təzyiq göstərir.
8. Nəticə
Himba xalqı Afrikanın ən unikal və ənənəvi mədəniyyətlərindən birinə sahibdir. Onlar maldarlıq, animist inanclar və bədən bəzəkləri ilə tanınırlar. Müasir təsirlərə baxmayaraq, Himba xalqı öz ənənələrini qorumağa çalışır və bu, onların mədəni irsini yaşadan əsas faktorlardan biridir.
